بررسی دو اصطلاح شخص حقوقی و حقیقی در وکالت

افرادی که در حوزه های حسابداری، وکالت و قضایی فعالیت دارند، بهتر است برای انجام درست امور از این دو اصطلاح به درستی استفاده به عمل آورند. رایج بودن این دو اصطلاح و کاربرد آن ها در موارد مختلف، باعث شده تا تعریف دقیقی از آن ها به میان نیاید.

تعریف اصطلاح شخص حقیقی

اگر نگاهی به اطرافمان بیندازیم، متوجه می شویم که تمامی افراد موجود در جامعه، دارای حقوق مخصوص به خود بوده و از یک شخصیت متناسب با خود برخوردارند، به چنین افرادی یک فرد حقیقی گفته می شود. به عبارت دیگر، افرادی موجود در جامعه در هر شرایطی و یا در هرسنی دارای حقوق هستند و دیگران باید به حقوق آن ها احترام بگذارند، در مقابل آن ها هم باید حقوق دیگران را رعایت کرده و بدان احترام بگذارند. زمانی که یک فرد به دنیا می آید، دارای حقوق مخصوص به خود بوده و تا زمانی که وی در این جهان زندگی کند، حقوق او پایمال نخواهد شد. در واقع این حقوق از فعالیت ها، تکالیف و وظایف یک فرد منشا گرفته و زمانیکه فرد از دنیا برود، با اتمام تمامی این موارد، حقوق فرد هم به پایان خواهد رسید.

تعریف اصطلاح شخص حقوقی

همانطور که می دانیم، نهادها، سازمان‌ها وزارتخانه‌ها و حتی موسسات، ممکن است درگیر فعالیت های مختلف تجاری و غیر تجاری باشند، بنابراین با توجه به این عملکردها، به آن ها شخص حقوقی گفته می شود. البته نمی توان هر عملکردی یا هر فعالیتی را به عنوان یک شخصیت حقوقی در نظر گرفت، بلکه در صورتی که عملکرد یا فعالیت آن ارگان به صورت منحصر به فرد باشد، می توان عنوان کرد که آن ارگان به عنوان یک شخص حقوقی درنظر گرفته خواهد شد.

البته باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که شخصیت حقیقی صاحبان و مالکان سازمان با شخصیت حقوقی آن سازمان متفاوت خواهد بود. به عبارت دیگر، در صورتی که به مالک توجه شود، بحث متعلق به شخص حقیقی است؛ اما اگر به شرکت یا سازمان توجه شود، مبحث به شخص حقوقی بر می گردد. البته با توجه به نوع شرکت باید به هر کدا از مفاهیم حقوقی و حقیقی نگاهی متفاوت انداخت. به عنوان مثال، اگر شرکت از نوع سهامی باشد، یعنی هر کدام از مالکان دارای سهام شرکت بده و متناسب با آن در حال ارائه خدمات هستند، باید بیشتر به مستقل عمل کردن شخص حقوقی و حقیقی پرداخت تا تفاوت بین آن ها.

البته نکته اینجاست که با به روی کار آمدن جامعه شهری، افراد یا همان شخص های حقیقی به روی کار آمدند و بعد تفاوت بین دو اصطلاح حقوقی و حقیقی اهمیت پیدا کرد. با رشد جمعیت و همچنین ایجاد محیط شهروندی، علاوه بر در نظر گرفتن شخصیت حقیقی برای شهروندان، شخصیت حقوقی برای سازمان ها و یا مراکز در نظر گرفته شد. به کمک در نظر گرفته شدن حقوق سازمان ها می توان برای حقوق مالکان آن ها هم قانونی در نظر گرفت.

البته برخی از محققان به وجود اشخاص حقوقی اعتقادی نداشته و صرفا از اشخاص حقیقی که دارای حقوق هستند صحبت به میان می آورند. این محققان حتی به افراد عضو در شرکت های سهامی، صاحبان شرکت های اشتراکی گفته و معتقدند که این افراد بر سر یک سازمان، مالکیت مشترک دارند.

تفاوت هایی که بین اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد!

همانطور که پیش از این گفته شد، جامعه ما از افراد و سازمان ها ساخته شده است. این سازمان ها به واسطه افراد یا همان اشخاص حقیقی با یکدیگر در ارتباط هستند و این ارتباط برای هرکدام از آن ها وظایفی مشخص کرده که در صورت سرپیچی از این دستورات، می توان برای هر دو شخص حقیقی و حقوقی، مجازات در نظر گرفت.

اما اگر بخواهیم به بررسی تفاوت این دو شخص با هم بپردازیم، باید عنوان کرد که شخص حقیقی دارای یک ماهیت واقعی است، این در حالی است که شخصیت حقوقی هیچ ماهیت قابل دید و بررسی ندارد. همچنین باید عنوان کرد که مفهوم مرگ و زندگی برای شخصیت حقیقی قابل درک است؛ اما شخصیت حقوقی به مرگ یا زندگی ارتباطی ندارد. همچنین مفهوم مکان یا جایگاه هم می تواند در تشخیص تفاوت این دو شخص اثرگذار است. به عنوان مثال اشخاص حقیقی در منزل و اشخاص حقوقی در اداره و سازمان ها قرار دارند.